Podstawowe wymagania dla instalacji HVAC związane z zapewnianiem jakości powietrza w pomieszczeniach
Przeciętnie 90% czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach a dorosła osoba potrzebuje do oddychania około 12 000 litrów powietrza dziennie. Zakładamy, że powietrze w budynkach jest „czyste” i nie szkodzi naszemu zdrowiu. Z tego powodu zaskakuje fakt, że tylko niewielu użytkowników i operatorów budynków posiada wiedzę o rzeczywistej jakości powietrza w swoich obiektach. Istotne parametry, takie jak wilgotność powietrza, stężenie CO2 czy stężenie LZO są rzadko mierzone, a jeszcze rzadziej wyświetlane.
Aby dowiedzieć się, jakie kwestie są najważniejsze dla zapewnienia zdrowego powietrza w pomieszczeniach, firma Belimo przeprowadziła rozmowy z projektantami i ekspertami z branży wentylacyjnej na całym świecie. Na podstawie zebranych informacji określono siedem zagadnień istotnych dla zagwarantowania zdrowego powietrza w pomieszczeniach w budynkach niemieszkalnych.
- Ciągłe i niezawodne pomiary, wyświetlanie parametrów i monitorowanie jakości powietrza w pomieszczeniach
- Dokładna regulacja ilości powietrza dostarczanego do strefy i sterowanie usuwaniem zanieczyszczonego powietrza
- Dobre zaprojektowane rozprowadzanie powietrza i profil strumienia powietrza
- Aktywne utrzymywanie ciśnienia w przegrodach zewnętrznych i przestrzeniach
- Utrzymywanie prawidłowej temperatury i wilgotności
- Skuteczne filtrowanie
- Odpowiednia ilość powietrza zewnętrznego
1. Ciągłe i niezawodne pomiary, wyświetlanie parametrów i monitorowanie jakości powietrza w pomieszczeniach
W idealnym przypadku wilgotność powietrza, stężenie CO2 oraz stężenie LZO są mierzone przy użyciu czujników do monitorowania jakości powietrza. Wynika to z faktu, że regulować można tylko mierzone wartości. Obecnie minimalnym standardem kontrolowania jakości powietrza w pomieszczeniach powinno być zarówno wykonywanie pomiaru, jak i wyświetlanie mierzonych wartości.
Wilgotność
Istotne jest, aby wilgotność względna w pomieszczeniach była utrzymywana na poziomie od 40 do 60%. W suchym powietrzu kropelki wydzielin pochodzące od zakażonej osoby, mówiącej lub kichającej, łatwo wyparowują, a zawarty w nich wirus przemieszcza się dalej w pomieszczeniu w postaci lekkiego aerozolu. Jeśli wilgotność jest wyższa, kropelki nie wyparowują tak szybko i spadają na ziemię, nie docierając do innych osób. Nadmiernie suche powietrze może prowadzić do wysuszenia błon śluzowych i osłabienia układu odpornościowego, a tym samym zwiększa ryzyko infekcji bakteryjnych i wirusowych.
CO2
Stężenie CO2 przekraczające 1000 ppm (części na milion) pogarsza zdolność koncentracji uwagi, natomiast stężenie powyżej 2000 ppm może powodować uczucie zmęczenia, a nawet ból głowy. Stężenie CO2 w powietrzu w pomieszczeniach jest doskonałym wskaźnikiem potencjalnego skażenia biologicznego, np. wirusem COVID-19. Można przyjąć, że duże stężenie CO2 spowodowane obecnością wielu osób i małą wymianą powietrza oznacza wysoki poziom zagrożenia zakaźnymi aerozolami.
LZO
Lotne związki organiczne (LZO) to substancje chemiczne pochodzące z wielu różnych źródeł, takich jak perfumy, farby, drukarki, dywany i materiały budowlane. Nawet niskie stężenia LZO mogą podrażniać oczy, nos lub gardło i wskazują na niewystarczający dopływ świeżego powietrza.
W celu wdrożenia stosownych działań, takich jak wentylowanie, oczyszczanie lub nawilżanie powietrza, pomiary tych wielkości muszą być wykonywane przy użyciu odpowiednich czujników.
3. Dobre zaprojektowane rozprowadzanie powietrza i profil strumienia powietrza
Istotną rolę odgrywa sposób, w jaki powietrze nawiewane do pomieszczenia przepływa przez to pomieszczenie, a następnie jest z niego wywiewane. W idealnej sytuacji świeże powietrze jest nawiewane z dołu bez rozrzedzania, przepływa przy ludziach, a następnie jest wywiewane bezpośrednio z pomieszczenia. Trzeba zagwarantować, aby powietrze nie krążyło kilkakrotnie w pomieszczeniu lub aby w pomieszczeniu nie było stref bez przepływu powietrza. Nowoczesne oprogramowanie do symulacji przepływu powietrza pozwala na dokładne analizowanie typowych profili przepływu powietrza w pomieszczeniu. Prawidłowo dobierając, rozmieszczając i ustawiając wyloty powietrza, można zapobiec istotnym błędom dotyczącym higieny powietrza.
4. Aktywne utrzymywanie ciśnienia w przegrodach zewnętrznych i przestrzeniach
Na higienę w pomieszczeniu negatywnie wpływają też niepożądane przepływy powietrza do strefy z zewnątrz (np. z ruchliwej ulicy) lub z innych pomieszczeń (np. ze stołówki). Typową przyczyną takich sytuacji są nieodpowiednie różnice ciśnień. Zagadnienie „skażenia krzyżowego” między różnymi pomieszczeniami jest szeroko dyskutowane zwłaszcza w kontekście rozprzestrzeniania się w budynkach aerozoli zawierających wirusa wywołującego COVID-19. Takim niepożądanym przepływom powietrza można zapobiegać, sterując nawiewem i wywiewem powietrza przy użyciu regulatorów VAV oraz kontrolując różnice ciśnień między strefami przy użyciu czujników i regulatorów ciśnienia.
5. Utrzymywanie prawidłowej temperatury i wilgotności
W centralnych instalacjach wentylacyjnych można, przy użyciu nagrzewnicy lub chłodnicy w centrali wentylacyjnej, względnie precyzyjnie regulować temperaturę powietrza nawiewanego. Stosując w instalacji podzespoły o wysokiej jakości, takie jak Belimo Energy Valve™, można regulować temperaturę zarówno precyzyjnie, jak i energooszczędnie.
Oprócz temperatury na jakość i higienę powietrza w pomieszczeniach istotnie wpływa wilgotność. Wysuszenie błon śluzowych skutkuje znacznie zwiększonym ryzykiem infekcji, gdy w pomieszczeniu znajdują się aerozole z patogenami. Wykazano też, że wirusy na suchych powierzchniach przeżywają znacznie dłużej niż przy wyższej wilgotności. Odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniu (od 40 do 60% wilgotności względnej) jest więc istotne dla zapewnienia bezpiecznego powietrza w pomieszczeniach.
7. Odpowiednia ilość powietrza zewnętrznego
Obecnie w dużej części małych i średnich budynków niemieszkalnych nie ma instalacji, które automatycznie, w zmechanizowany sposób pobierają świeże powietrze. Często zakłada się, że użytkownicy będą od czasu do czasu przewietrzać pomieszczenia, otwierając okna. Gdy pomieszczenia nie są wietrzone, może w nich nastąpić znaczny wzrost stężenia zakaźnych aerozoli. Z tego powodu podczas projektowania nowego budynku lub planowania renowacji jako minimalny standard wyposażenia należy uwzględnić instalację wentylacyjną z centralną klimatyzacją. Wiele krajów wydało zalecane lub obowiązkowe normy dotyczące wentylacji mechanicznej w budynkach usługowo-handlowych i wymaga zapewnienia minimalnej prędkości wymiany powietrza, w zależności od rodzaju budynku i liczby osób w nim przebywających (np. ASHRAE 62.1 Wymagania dotyczące wentylacji). Dodatkowe zagadnienia dotyczą niskiej jakości powietrza w miastach, stanowiącej problem w wielu krajach. W idealnym przypadku wszystkie parametry powietrza zewnętrznego są mierzone zanim powietrze to zostanie mechanicznie wprowadzone do budynku. Przy niskim poziomie zanieczyszczeń emitowanych przez ruch drogowy i przemysł zautomatyzowana instalacja może wprowadzać większą ilość powietrza zewnętrznego, a przy wzroście poziomu zanieczyszczeń powracać do utrzymywania wymaganego minimalnego współczynnika wymiany powietrza.
Wymagania dotyczące instalacji budynkowych z perspektywy lekarza
Dr Walter Hugentobler doradza środowiskom akademickim i medycznym, służąc gromadzoną od 30 lat wiedzą specjalistyczną na temat wzajemnych związków między jakością powietrza w pomieszczeniach, budynkami a zdrowiem. W prezentacji podaje receptę na zróżnicowany, zrównoważony i zdrowy mikrobiom w budynkach mieszkalnych i biurowych. Opracował zbiór oczekiwań wobec typowego przedsiębiorstwa z branży HVAC, służących zdrowiu osób przebywających w budynku, który potwierdza, że firma Belimo dobrze dba o jakość powietrza w pomieszczeniach.
Pobierz całą prezentację doktora Hugentoblera:
-
Dr Hugentobler: Healthy Indoor Air
(pdf -
29,99 MB)
Wpływ jakości powietrza w pomieszczeniach na nasze zdrowie
Około 90 procent czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach a dorosła osoba potrzebuje do oddychania około 12,000 litrów powietrza dziennie. Dlatego trzeba zdawać sobie sprawę, że jakość powietrza w pomieszczeniach silnie wpływa na nasze samopoczucie. Firma Belimo udostępnia zarówno obszerne informacje o wpływie wilgotności powietrza w pomieszczeniach, lotnych związków organicznych i central wentylacyjnych/klimatyzacyjnych, jak i praktyczne wskazówki dotyczące utrzymywania zdrowych warunków w budynkach.
Analiza wpływu jakości powietrza w szkołach
Serwis internetowy MeineRaumluft.ch połączył siły ze Stowarzyszeniem Nauczycieli w Zurychu (Züricher Lehrerverband) oraz tamtejszą Organizacją Ochrony Płuc (Organisation Lunge Zürich) w celu przeanalizowania wpływu jakości powietrza na uczniów i nauczycieli. W listopadzie 2016 roku serwis MeineRaumluft.ch zamontował urządzenia pomiarowe w ponad 250 klasach.
Przeczytaj raport na temat wpływu samego montażu urządzeń pomiarowych na zachowanie nauczycieli i uczniów związane z przewietrzaniem klas.